Aktualności

Zatrudnienie cudzoziemca niebędącego obywatelem Unii Europejskiej w firmie transportowej.

          Firmy transportowe od wielu miesięcy borykają się z problemem deficytu kierowców zawodowych. Od dłuzszego czasu można zaobserwować rosnącą tendencję zatrudniania obywateli państw trzecich. Procedury w zatrudnieniu kierowcy np. z Ukrainy są dosyć zawiłe, ale nie należą do tych z kategorii niewykonalnych. W poniższym artykule postaram się przybliżyć i rozwikłać tematykę oraz procedury angażu cudzoziemca w firmie transportowej na przykładzie obywatela Ukrainy.

Początek – wizyta w Powiatowym Urzędzie Pracy

          Pierwsze kroki kierujemy do właściwego Powiatowego Urzędu Pracy, aby złożyć Oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy.

          Należy pamiętać, że łączny okres wykonywania pracy przez danego cudzoziemca na podstawie powyższego oświadczenia nie może przekraczać 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, niezależnie od liczby zarejestrowanych oświadczeń i liczby podmiotów powierzających wykonywanie pracy. Ponadto oświadczenie trzeba złożyć przed powierzeniem pracy obcokrajowcowi, natomiast umowa musi być zawarta wyłącznie w formie pisemnej.

W oświadczeniu należy określić kilka istotnych spraw m.in.:

• zawód w jakim wykonywana będzie praca,
• miejsce wykonywania (adres przedsiębiorstwa),
• data rozpoczęcia oraz okres wykonywania umówionej pracy,
• rodzaj umowy z cudzoziemcem,

Dodatkowo należy załączyć:

• oświadczenie o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy złożone przez podmiot powierzający pracę,
• oświadczenie o zapoznaniu się z przepisami związanymi z pobytem i zatrudnieniem cudzoziemców złożone przez podmiot powierzający pracę.

          Dokument o zamiarze powierzenia wykonywania pracy jest o tyle istotny, że w przypadku ukraińskiego kierowcy zwalnia nas z przeprowadzenia tzw. "testu rynku pracy". Dotychczas, pracodawca, który chciał zatrudnić Ukraińca, musiał zamieścić ofertę w Urzędzie Pracy. Jeśli w ciągu 14 dni nikt nie odpowiedział na ogłoszenie lub w ciągu kolejnych 21 dni pomimo zorganizowania rekrutacji nie udało się wyłonić kandydata na odpowiednie stanowisko, Starosta wydawał zaświadczenie o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy.  Dopiero wtedy, po tak długi okresie, stanowisko mogło być powierzone cudzoziemcowi. Bez powyższego zaświadczenia, Wojewoda nie mógł wydać zezwolenia na pracę.

Dokumenty kierowcy niebędącego obywatelem UE.

          Po zalegalizowaniu pobytu naszego ukraińskiego kierowcy, należy postarać się o Świadectwo Kierowcy. Wczesniej jednak jeżeli Ukrainiec posiada rodzime prawo jazdy, zobowiązany jest do uzyskania polskiego kursu na przewóz rzeczy, dodatkowo musi przejść badania lekarskie oraz psychologiczne. Dopiero skompletowaniu powyższych dokumentów kierujemy wniosek do Biura Obsługi Transportu Międzynarodowego przy GITD o wydanie Świadectwa Kierowcy.

Świadectwo kierowcy – jak uzyskać?

Do wniosku o wydanie należy dołączyć następujące dokumenty:

• kopię licencji wspólnotowej,
• zaświadczenie o zatrudnieniu kierowcy oraz spełnianiu przez kierowcę wymagań, o których mowa w art. 39a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.
• kserokopię dokumentu potwierdzającego fakt legalnego zatrudnienia cudzoziemca na terytorium RP np.:
• karta pobytu na terytorium RP
• karta Polaka
• zezwolenie na wykonywanie pracy na terytorium RP.
• kserokopię dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie społeczne kierowcy z informacją o wysyłce i potwierdzeniu,
• kserokopię paszportu (strony z danymi kierowcy),
• kserokopię prawa jazdy (awers i rewers, warto dołączyć kserokopię badań lekarskich, bo nierzadko w ukraińskie prawa jazdy nie są terminowe),
• dowód uiszczenia opłaty za wydanie świadectwa kierowcy.

Karta kierowcy – polska czy ukraińska?

          Dodatkowym problemem, na który napotykają się przedsiębiorcy chcący zatrudnić Ukraińca jest karta kierowcy. Problem rozwiązuje się sam, gdy kierowca posiada taki dokument. Ukraińska karta kierowcy jest honorowana przez wszystkie kraje członkowskie. Problem pojawia się wtedy, gdy Ukrainiec nie posiada takowego dokumentu. Na szczęście Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych dopuszcza wydanie polskiej karty kierowcy obywatelowi Ukrainy, jednakże pod pewnymi warunkami.

Do wniosku o wydanie karty należy dołączyć:

• prawo jazdy (rewers i awers, jeżeli było wydane przed 2014 rokiem przetłumaczone przysięgle) lub,
• świadectwo kierowcy,
• dokument potwierdzający prawo pobytu (typ wizy, zezwolenie na pracę, karta pobytu).

Karta Polaka a zatrudnienie i pobyt w Polsce

          Sformalizowanie pobytu i pracy Ukraińca można rozwiązać w trójnasób. Najszybszą drogą jest posiadanie przez cudzoziemca Karty Polaka, która znosi obowiązek posiadania zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pracę. Jedynie na podstawie tytułu pobytowego (wizy) obcokrajowiec występuje z wnioskiem o pobyt stały.

Zezwolenie na pobyt czasowy a zezwolenie na pracę

          Najbardziej opłacalnym rozwiązaniem z punktu widzenia przedsiębiorcy jest wystąpienie o wydanie jednolitego zezwolenia na pracę i pobyt. Już po trzech miesiącach ciągłej pracy obcokrajowca w naszej firmie można wystąpić o takowy dokument. Wcześniejsze występowanie z mija się z celem, ponieważ skutkowałoby potrzebą dołączenia zaświadczenia ze Starostwa (wspomniany wcześniej tzw. "test rynku pracy").
O zezwolenie na pobyt czasowy i pracę stara się zainteresowany Ukrainiec. Biurokracja jest tutaj dosyć rozbudowana, ale skompletowanie wszystkich dokumentów nie powinno sprawić wiele problemów.

Do wydania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę należy przygotować (wszystko w oryginale lub potwierdzone notarialnie):

• poprawnie wypełniony wniosek,
• cztery paszportowe fotografie,
• dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenie zdrowotnego lub potwierdzneie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. odpowiednie zaświadczenie z ZUS, polisa ubezpieczeniowa),
• dokumenty potwierdzające źródło stabilnego i regularnego dochodu (np. deklaracja rozliczeniowa za rok podatkowy poprzedzający złożenie wniosku, umowa o pracę, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu),
• dokumenty potwierdzające zapewnienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania (np. poświadczenie zameldowania, umowa najmu mieszkania, oświadczenie osoby uprawnionej do władania lokalem mieszkalnym o zapewnieniu cudzoziemcowi miejsca zamieszkania),
• zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracy u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku posiadane bezpośrednio przed złożeniem wniosku lub tak jak w naszym przypadku oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi zarejestrowane w PUP. Ponadto umowy oraz dokumenty potwierdzające opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne, tj. deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA wraz z raportami imiennymi oraz potwierdzenia przelewów składki do ZUS za ostatnie 3 miesiące poprzedzające złożenie wniosku, jeżeli były wymagane w związku z wykonywaniem pracy – w przypadku, gdy cudzoziemiec w okresie bezpośrednio poprzedzającym złożenie wniosku wykonywał pracę dla wnioskodawcy przez okres nie krótszy niż 3 miesiące na podstawie ww. oświadczenia,
• zawartą w formie pisemnej umowę z podmiotem powierzającym wykonywanie pracy, określającą wysokość wynagrodzenia, nie niższą niż wysokość wynagrodzenia pracowników wykonujących prace w tym samym wymiarze czasu pracy pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku (jeżeli pierwsza umowa podpisana jest na okres w ramach oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi,warto podpisać kolejną z obojętną datą lecz z rozpoczęciem w dniu kiedy powyższe oświadczenie wygasa,
• dokumenty potwierdzjące spełnienie wymagań kwalifikacyjnych kierowcy (kurs na przewóz rzeczy, badania psychologiczne, badania lekarskie),

Pracodawca przedkłada następujące dokumenty (wszystko w oryginale lub potwierdzone notarialnie):

• licencja transportowa ,
• dowód osobisty,
• wypis z Centralnej Ewidencji i Informacji Gospodarczej,

Wskazówki końcowe

          Wniosek wraz z pełną dokumentacją musi być złożony osobiście przez ubiegającego się o pracę cudzoziemca, nie później niż w ostatnium dniu jego legalnego pobytu w naszym kraju. Jeżeli wniosek o udzielenie zezwolenia nie został złożony przez cudzoziemca osobiście, wojewoda wzywa go do osobistego stawiennictwa w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
          Przy składaniu wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemiec powinien złożyć odciski linii papilarnych w celu wydania karty pobytu. Zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udziela się na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium RP, jednak nie dłużej niż 3 lata.
          Ponadto cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, powiadamia pisemnie wojewodę właściwego ze względu na miejsce swojego aktualnego pobytu, w ciągu 15 dni roboczych, o utracie pracy u któregokolwiek z podmiotów powierzających wykonywanie pracy, wymienionych w zezwoleniu.

Podsumowanie

          Jak widać do spełnienia jest dosyć sporo formalności, więc należy się zastanowić czy gra jest warta świeczki. W obliczu narastającego deficytu na rynku pracy wielu przedsiębiorców transportowych z pewnością stanie prędzej czy później przed tym dylematem.

 

Tomasz Wicher

Specjalista ds. transportu i logistyki

Źródła:

http://www.malopolska.uw.gov.pl
http://www.gitd.gov.pl
http://www.bialystok.uw.gov.pl
http://www.katowice.uw.gov.pl